Het komt in ons land helaas regelmatig voor dat mensen alleen in hun huis sterven, zonder dat iemand het in eerste instantie merkt. Een overlijden komt dan vaak pas aan het licht als omwonenden aan de bel trekken vanwege stankoverlast. Op dat moment wordt de politie ingeschakeld, die onderzoek verricht. Na het onderzoek wordt de overleden persoon naar het mortuarium gebracht en wordt de woning vrijgegeven. Hiermee zal de overlast voor omwonenden echter niet automatisch verdwijnen. Daarvoor is een grondige schoonmaak van de woning nodig. Maar wie is hier verantwoordelijk voor? Met andere woorden: wie betaalt de kosten voor de specialistische reiniging?
Disclaimer: Margron Schoonmaak is een specialistisch schoonmaakbedrijf en geen juridisch adviesbureau. Dit artikel is dus enkel bedoeld als algemene informatie. Laat u adviseren door een erkende jurist voor gedegen advies in specifieke situaties.
Wie is verantwoordelijk voor de schoonmaak na lijkvinding?
Het korte antwoord: de erfgenamen van de overleden persoon zijn verantwoordelijk voor het laten schoonmaken van de woning. Dit geldt zowel bij huur- als koopwoningen. De wetgever beschouwt het laten opruimen van de vervuiling namelijk als een verantwoordelijkheid van de bewoner, en aangezien die er niet meer is, verschuift deze verantwoordelijkheid automatisch naar de erfgenamen.
Wat dit soort situaties echter lastig maakt, is dat de erfgenamen vaak niet in beeld zijn of de erfenis verwerpen, waardoor zij ook niet aansprakelijk gesteld kunnen worden. De verantwoordelijkheid verschuift dan naar de verhuurder. Bij koopwoningen ontstaat een grijs gebied, waarbij het meer een kwestie is van verantwoordelijkheid nemen dan elkaar verantwoordelijk houden om snel de vervelende situatie op te lossen. Gemeenten en VvE’s hebben in deze gevallen allebei opties. Hoe dit precies zit, leggen we hieronder uit
Ernstige stankoverlast en gezondheidsrisico’s voor omwonenden
Om te beginnen is het belangrijk om te beseffen dat het in dit soort gevallen gaat om ernstige overlast voor omwonenden en dat de situatie gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Vaak hebben mensen in appartementen die grenzen aan de woning waar lange tijd iemand heeft gelegen klachten als hoofdpijn en ademhalingsproblemen. Dit wordt veroorzaakt door de gassen die vrijkomen wanneer een lichaam ontbindt. Deze gassen veroorzaken een typische lijkgeur, die bij de meeste mensen walging en braakneigingen opwekt, zeker wanneer bekend is waar de geur vandaan komt. De klachten zijn echter niet alleen mentaal. Met name waterstofsulfide (H2S), wat vrijkomt als eiwitten ontbinden, is zeer giftig. Langdurige blootstelling aan dit gas kan oogschade, hoofdpijn, ademhalingsproblemen en (bij hoge concentraties) zelfs verlamming veroorzaken.
Met name wanneer een lijk lange tijd in een ruimte heeft gelegen die grenst aan de woning ernaast, zal de overlast enorm zijn. Te denken valt aan situaties waarbij lijkvocht en andere lichaamssappen via de vloer in het plafond van de woning eronder trekt, of door de muur gaat. Dit zal niet alleen leiden tot ernstige stankoverlast, maar trekt ook vliegen aan die weer maden leggen. Een zeer nare situatie!
Eerste verantwoordelijken: de erfgenamen
In beginsel is een bewoner verantwoordelijk voor het verhelpen van ontstane overlast voor omwonenden. Op het moment van overlijden komt deze verantwoordelijkheid bij de erfgenamen te liggen. Dit zijn namelijk de rechtsopvolgers van de bewoner. In principe zijn dus de erfgenamen verantwoordelijk voor het huis ontruimen na overlijden en het schoonmaken van de woning. In de meeste gevallen worden wij dan ook inderdaad ingehuurd door de nabestaanden. In de praktijk kunnen de schoonmaakkosten bij de notaris worden verrekend met de erfenis, zeker wanneer het om een koophuis gaat. Erfgenamen zijn echter niet verplicht de erfenis te aanvaarden. Met name wanneer het gaat om een huurhuis en er verder geen bezittingen zijn, komt het vaak voor dat erfgenamen de erfenis verwerpen. Zij doen dan afstand van de nalatenschap en daarmee ook van hun verantwoordelijkheid. Op zo’n moment ontstaat een lastige situatie waarbij de oplossing lang op zich kan laten wachten.
De verhuurder
Gaat het om een huurwoning, zijn er geen erfgenamen bekend en melden de erfgenamen zich dus niet bij de verhuurder? Dan is de verhuurder aan zet. Problematisch is echter dat de wet voorschrijft dat een verhuurder in principe pas aan het eind van de tweede maand na overlijden mag ontruimen. Dat duurt natuurlijk veel te lang, en daarom moet de verhuurder de volgende procedure volgen:
- De verhuurder moet in het Centraal Testamentenregister (CTR) nagaan of er erfgenamen zijn.
- Zijn die er niet? Dan dient de verhuurder de rechtbank te verzoeken een vereffenaar te benoemen.
- Vervolgens kan de verhuurder een ontruimingsvordering instellen tegen de vereffenaar en kan er direct begonnen worden me de schoonmaak.
- De kosten van de ontruiming en schoonmaak kunnen dan worden verrekend met de bezittingen van de overledene, zoals eventuele borg.
De gemeente
In negen van de tien gevallen zullen erfgenamen of de verhuurder hun verantwoordelijkheid nemen en de overlast voor omwonenden tijdig kunnen verhelpen. Toch zijn er situaties denkbaar waarin dit niet gebeurt. Denk aan de situatie waarbij het gaat om een koophuis en er geen erfgenamen bekend zijn. Of denk aan gevallen waarbij de procedures bij de rechtbank lang duren. Omwonenden kunnen dan langdurig grote overlast hebben en risico’s lopen.
In dat geval kan de gemeente zijn verantwoordelijkheid nemen. Deze kan in spoedgevallen waarbij sprake is van ernstige hinder of gezondheidsrisico’s optreden en een specialistisch schoonmaakbedrijf inhuren. De rekening mag dan volgens de wet neergelegd worden bij de erfgenamen of worden vereffend met de erfenis. In het geval van een koophuis zonder erfgenamen erft de staat het huis, dus dan kan de rekening naar het Rijk.
VvE en omwonenden
In het uiterste geval, waarbij omwonenden ook bij de gemeente van het kastje naar de muur worden gestuurd, kunnen zij ook zelf het heft in handen nemen. In het Burgerlijk Wetboek is opgenomen dat VvE’s en omwonenden de kosten die zij moeten maken voor de schoonmaak van de woning van een buur via de rechter kunnen verhalen op de erfgenamen van de buur, of anders kunnen verrekenen met de erfenis. Mocht u als omwonenden genoodzaakt zijn deze weg te bewandelen, dan raden we aan hiervoor gedegen juridisch advies in te winnen om aanzienlijke niet verhaalbare kosten te voorkomen.
Margron Schoonmaak ontzorgt u van A tot Z bij schoonmaak na lijkvinding
Wij hopen dat we u wat wijzer hebben gemaakt over uw opties om deze lastige en zeer vervelende situatie op te lossen. Wat de situatie echter ook is en wie ook verantwoordelijk is voor het de schoonmaak na lijkvinding: wij kunnen u van A tot Z ontzorgen met een specialistische schoonmaak. Zelfs de meest extreme vervuilingen en ernstig aangedane woningen kunnen wij weer in oude staat herstellen. Schoner dan een ziekenhuisomgeving en geheel vrij van lijkgeur. Meer weten of vragen over onze diensten? Aarzel niet om vrijblijvend contact op te nemen
