Wat te doen bij een onopgemerkte dood?

Een overlijden dat langere tijd onopgemerkt blijft, kan behoorlijke gevolgen hebben, zowel emotioneel als praktisch. Wij hebben voordat wij een eventuele schoonmaak na overlijden uitvoeren altijd volgens protocol contact met de politie. Wat kunt u in eerste aanleg het beste doen wanneer u een familielid of kennis aantreft? Hieronder vindt u een uitgebreide checklist om u stap voor stap door dit proces te begeleiden.

Wanneer belt u de politie?

In sommige gevallen is een overlijden niet natuurlijk, en kunnen er aanwijzingen zijn dat er sprake is van een misdrijf, zelfdoding, een ongeluk of andere verdachte omstandigheden. In deze situaties is het belangrijk om de politie in te schakelen. Zij hebben de taak om de situatie te onderzoeken en vast te stellen of er sprake is van verdachte omstandigheden.

Wat zijn onnatuurlijke of verdachte omstandigheden?

Er kunnen verschillende redenen zijn wanneer er sprake kan zijn van verdachte omstandigheden. Bel bij twijfel altijd de politie.

Misdrijf

  • Als er aanwijzingen zijn dat iemand door geweld om het leven is gekomen. Bijvoorbeeld tekenen van inbraak, letsel dat niet verklaard kan worden door een natuurlijk overlijden, of andere ongewone situaties.
  • De politie zal de plaats van het overlijden beschouwen als een mogelijke plaats delict en een forensisch onderzoek starten.

Aanwijzingen die kunnen wijzen op een misdrijf

In sommige situaties kan een overlijden wijzen op verdachte of onnatuurlijke omstandigheden. Het is belangrijk om alert te zijn op signalen die kunnen duiden op een misdrijfk. Hieronder vindt u een overzicht van mogelijke aanwijzingen die op een misdrijf kunnen wijzen.

Let op ongebruikelijke letsels

  • Zichtbare verwondingen die niet passen bij een natuurlijk overlijden, zoals snijwonden, blauwe plekken, of steek- of schotwonden.
  • Letsel dat lijkt te wijzen op een worsteling of geweld, bijvoorbeeld gebroken botten of blauwe plekken rond de polsen of nek.

Omgeving van het lichaam

  • Tekenen van een worsteling, zoals omgegooide meubels, gebroken voorwerpen, of gescheurde kleding.
  • Bloedsporen op ongewone plekken, zoals muren, plafonds, of in andere kamers.
  • Het lichaam bevindt zich op een plek waar het niet logisch lijkt (bijvoorbeeld buiten in een afgelegen gebied of op een afgesloten locatie).

Ongebruikelijke aanwezigheid van voorwerpen

  • Wapens zoals messen, pistolen, of zwaar gereedschap in de directe omgeving.
  • Sporen van chemische middelen, zoals lege flessen met schadelijke stoffen of duidelijke geur van chemicaliën.

Verdachte activiteiten in of rond de woning

  • Tekenen van inbraak, zoals geforceerde deuren of ramen, of openstaande kasten en laden.
  • Ongebruikelijke aanwezigheid van personen rondom het huis, vooral als deze zich verdacht gedragen of niet bekend zijn.

Lichaamshouding of positie

  • Het lichaam ligt in een ongebruikelijke positie, bijvoorbeeld in een houding die niet overeenkomt met een natuurlijk overlijden.
  • Onverklaarbare aanwezigheid van touwen, ducttape, of andere middelen die kunnen wijzen op vastbinden of andere vormen van geweld.

Getuigenverklaringen en achtergrond

  • Onverklaarbare gebeurtenissen of geluiden, zoals schreeuwen, harde geluiden, of klappen die eerder door buren of omstanders zijn gehoord.
  • Bekende spanningen of conflicten met personen in de omgeving van de overledene, zoals burenruzies, familieconflicten, of bedreigingen.

Spullen of eigendommen van de overledene

  • Ontbreken van waardevolle eigendommen, zoals sieraden, portemonnee, of een telefoon.
  • Geld, waardevolle papieren, of andere persoonlijke bezittingen lijken opzettelijk verdwenen te zijn.

Aanwijzingen die kunnen wijzen op zelfdoding

Bij het aantreffen van een overledene onder bepaalde omstandigheden kan het vermoeden bestaan dat er sprake is van zelfdoding.
Het herkennen van deze signalen is belangrijk voor het verdere onderzoek en om nabestaanden te ondersteunen. Hieronder vindt u een overzicht van mogelijke aanwijzingen die op zelfdoding kunnen wijzen.

Achtergelaten boodschappen of brieven

  • Afscheidsbrief: Een geschreven of digitaal bericht waarin de overledene afscheid neemt of zijn/haar motieven voor zelfdoding uiteenzet.
  • Persoonlijke spullen: Het bewust achterlaten van spullen op een manier die wijst op een afscheid, zoals sieraden, een portemonnee, of een telefoon op een prominente plek.

Locatie en opstelling

  • Bewuste keuze van locatie: Zelfdoding vindt vaak plaats op een specifieke plek die betekenis kan hebben voor de overledene, zoals thuis, in de natuur, of een andere persoonlijke locatie.
  • Georganiseerde setting: Het lichaam wordt vaak gevonden in een setting die erop wijst dat de overledene voorbereid was, bijvoorbeeld met hulpmiddelen of voorwerpen die doelbewust zijn neergelegd.

Middelen of hulpmiddelen

  • Medicatie of chemische stoffen: Aanwezigheid van een grote hoeveelheid medicatie, giftige stoffen, of flacons die leeg zijn en in de directe omgeving van het lichaam liggen.
  • Hulpmiddelen: Voorwerpen zoals touwen, messen, of vuurwapens die gebruikt kunnen zijn, liggen vaak binnen handbereik.

Eerdere signalen van psychische nood

  • Mentale gezondheid: Bekende psychische problemen, zoals depressie, angststoornissen, of eerdere suïcidepogingen, kunnen wijzen op zelfdoding.
  • Verandering in gedrag: Plotselinge veranderingen in gedrag, zoals het vermijden van contact, het maken van regelingen (zoals het opzeggen van abonnementen of het opstellen van een testament), of het weggeven van persoonlijke bezittingen, kunnen een waarschuwingssignaal zijn.
  • Uitingen van wanhoop: Uitspraken of berichten waarin gevoelens van hopeloosheid, schuld, of de wens om “het einde te zoeken” worden geuit.

Ongewone voorbereidingen

  • Financiële regelingen: Als de overledene kort voor het overlijden zaken regelt zoals schulden aflossen, verzekeringen aanpassen, of andere voorbereidingen treft die wijzen op een afsluiting van het leven.
  • Netheid of opruimen: In sommige gevallen wordt de woning of kamer doelbewust opgeruimd of in orde gebracht.

Omgeving en tijdstip

  • Afgelegen plek: De overledene kan bewust een locatie hebben gekozen waar hij/zij niet snel wordt gestoord.
  • Laatste communicatie: Een laatste telefoontje, bericht, of ander contact waarin mogelijk afscheid wordt genomen of subtiele hints worden gegeven.

Aanwijzingen die kunnen duiden op een ongeluk

Soms kan een overlijden het gevolg zijn van een ongeluk. Dit kan zowel in huis, in het verkeer als op andere locaties gebeuren. Het herkennen van bepaalde signalen en omstandigheden kan helpen om vast te stellen of het overlijden een ongeval betreft. Hier zijn enkele aanwijzingen die kunnen wijzen op een ongeluk:

Ongewone lichaamshouding of locatie

  • Het lichaam wordt aangetroffen in een positie die duidt op een val, zoals onderaan een trap, bij een balkon, of naast een ladder.
  • Het lichaam bevindt zich in de buurt van een potentieel gevaarlijke situatie, zoals een elektriciteitskast, open vuur, of water (bijvoorbeeld een zwembad of badkuip).

Sporen van een val of impact

  • Tekenen van een harde val, zoals gebroken botten, kneuzingen of wonden die passen bij een ongeluk.
  • Beschadigingen aan omliggende objecten, zoals een kapotte trapleuning, een gebroken ruit, of een losgeraakte reling.

Aanwezigheid van gevaarlijke voorwerpen

  • Voorwerpen zoals messen, scharen, gereedschap, of apparaten die onveilig lijken te zijn gebruikt.
  • Een defect apparaat dat mogelijk kortsluiting heeft veroorzaakt, zoals een elektrische kachel, strijkijzer, of keukenapparatuur.

Sporen van uitglijden of struikelen

  • Gladde oppervlakken in de buurt van het lichaam, bijvoorbeeld door water, olie, of ijs.
  • Obstakels op de grond, zoals losliggende tapijten, speelgoed, of gereedschap, die wijzen op een mogelijke struikelpartij.

Onveilige situatie in huis

  • Slecht onderhouden of beschadigde delen van de woning, zoals een kapotte trap, gladde vloeren, of onvoldoende verlichting.
  • Aanwezigheid van gevaarlijke stoffen, zoals gaslekken, giftige dampen, of chemicaliën.

Verdachte omstandigheden?

Neem contact op met de politie als het overlijden onder verdachte of onduidelijke omstandigheden heeft plaatsgevonden of als het lichaam langere tijd onopgemerkt is gebleven. De politie onderzoekt dan de situatie.

Geen verdachte omstandigheden?

Als het overlijden onder normale omstandigheden plaatsvond belt u een huisarts of de dienstdoende arts. Deze stelt de dood vast en geeft een overlijdensverklaring af.

Schoonmaak na overlijden: Wat te doen na het vaststellen van de dood

Nadat de dood is vastgesteld of de woning is vrijgegeven na onderzoek, is de volgende stap vaak het regelen van de schoonmaak van de woning. Dit is vooral belangrijk als het lichaam langere tijd onopgemerkt is gebleven of als er sprake is van omstandigheden die specialistische schoonmaak of desinfectie vereisen. Denk aan een zelfdoding of een ongeluk. Een professionele aanpak is in veel gevallen noodzakelijk om gezondheidsrisico’s te vermijden en de woning weer veilig, geurvrij en leefbaar te maken.

Wij werkten
o.a. al voor:

Vragen?

Bel of mail onze expert Ron Slaats.