Het inademen van lijkgeur of lijklucht wordt vaak als zeer gevaarlijk bestempeld. De werkelijkheid ligt echter genuanceerder. Hoewel sommige risico’s worden overdreven, kunnen er wel degelijk gezondheidsproblemen ontstaan. De gevaren van lijklucht ontstaan vooral in slecht geventileerde ruimtes.
Waar komen de indianenverhalen vandaan?
De verhalen over de extreme gevaren van lijkgeur zijn vaak gebaseerd op desinformatie en angst. In veel culturen zijn er sterke taboes rond de dood en ontbinding. Dit draagt bij aan de overdreven percepties van de risico’s. Bovendien worden de geuren van ontbinding vaak geassocieerd met ziekten en dood, wat bijdraagt aan de angst en overdreven verhalen. Sensationele mediareportages van ongebruikelijke en extreme gevallen versterken deze verhalen. De angst voor de dood zit daarnaast in de menselijke natuur. Het ruiken van lijkgeur is in die zin ook een instinctieve reactie omdat dit te maken heeft met de dood.
Gezondheidsrisico's
Lijklucht kan irritatie van ogen, neus en keel veroorzaken. Ook hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid. Dit komt door de chemische stoffen die vrijkomen tijdens het ontbindingsproces.
De gevolgen kunnen echter ook ernstiger zijn.
Microbiologische Gevaren
Lijkgeur kan ziekteverwekkende bacteriën en virussen bevatten. Blootstelling aan lijkgeur kan leiden tot infecties. Dit risico is er met name als er direct contact is met vloeistoffen uit het lichaam van de overledene. Zoals bij een niet goed uitgevoerde schoonmaak na overlijden.
Gevaren door Slechte Ventilatie
In slecht geventileerde ruimtes kunnen schadelijke gassen, zoals ammoniak en waterstofsulfide, zich ophopen. Deze gassen zijn gevaarlijk bij inademing in hoge concentraties. Ze kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.
Andere gevaren
Naast een slecht geventileerde ruimte kunnen andere factoren de gevaren van het inademen van lijkgeur gevaarlijk maken:
- Langdurige Blootstelling: Langdurige blootstelling aan rottingsgassen uit lijklucht kan de kans op gezondheidsproblemen vergroten. Dit kan zelfs in een geventileerde ruimte optreden.
- Direct contact met lichaamsvloeistoffen: Dit verhoogt het risico op infectie door ziekteverwekkende bacteriën en virussen.
Welke gassen maken het gevaarlijk?
Wetenschappelijke studies hebben aangetoond: de belangrijkste gassen die vrijkomen tijdens de ontbinding van een menselijke lichaam zijn ammoniak en waterstofsulfide.
Ammoniak:
Ammoniak (NH3) is een gas dat vrijkomt tijdens de ontbinding. Ammoniak kan irritatie van de luchtwegen, ogen en huid veroorzaken. Een review over geurprofielen van menselijke lichamen beschrijft ammoniak als een van de primaire componenten van de geur van ontbinding (Martin & Verheggen, 2018).
Ammoniak kan ook gevaarlijk zijn bij zeer hoge concentraties,. Dit is minder waarschijnlijk in de context van ontbinding van een lichaam.
Waterstofsulfide:
Waterstofsulfide (H2S) is een giftig gas dat tijdens de ontbinding vrijkomt. Bij hoge concentraties kan dit gas ernstige ademhalingsproblemen, bewusteloosheid en zelfs de dood veroorzaken. Een studie naar de concentraties van H2S nabij waterzuiveringsinstallaties laat5 de gevaren van blootstelling aan dit gas en de gezondheidsrisico’s die het met zich meebrengt zien. (Godoi et al., 2018). Ook in kleine ruimtes bij een schoonmaak na overlijden, kan dit gas soms een gevaar vormen.
Overige gassen:
Naast ammoniak en waterstofsulfide komen er tijdens de ontbinding van menselijke lichamen diverse andere vluchtige organische stoffen (VOS) vrij. Methaan (CH4), kooldioxide (CO2) en andere VOS gassen.
Kan lijklucht zelf bacteriën en virussen bevatten of moet je het lijkvocht aanraken?
Lijklucht kan bacteriën en andere pathogenen verspreiden. Aerosolen, kleine druppeltjes die in de lucht zweven, kunnen ziekteverwekkers bevatten die door inademing kunnen worden overgedragen. Hoewel de lijkgeur zelf niet direct verantwoordelijk is voor ziekteoverdracht, kunnen de deeltjes die met de geuren meeliften wel potentieel gevaarlijk zijn. Direct contact met lijkvocht verhoogt significant het risico op infectie.
